شهر تاریخی میبد

نارین قلعه، یک دژ تاریخی جایی برای زندگی عادی مردمان، فعالیتهای نظامی و همچنینی انجام آداب مذهبی. تصویری که امروز از شهر میبد میبینیم که شهری بسیار بزرگ هم هست و اصلأ قابل مقایسه نیست با آن چیزی که در 7000 سال پیش وجود داشته. نارین قلعه، محل گسترش و به وجود آمدن شهر میبد بوده و این قلعه حدود 7000 سال قدمت دارد. طبق بررسیهای انجام گرفته سابقه سکونت در میبد مربوط به 14 هزار سال قبل است که این سکونتگاه‌ها الان در موقعیت میبد امروزی قرار ندارند. تقریبأ از 7 هزار سال پیش استقرار مردم در این منطقه شروع میشود و تا به امروز سابقه سکونت تداوم داشته است.

ویژگی‌های نارین قلعه

نارین قلعه بر روی تپهای به مساحت 3 هکتار و در 7 طبقه ساخته شد. یک شاهکار معماری که گواه از هوش و ذکاوت سازندگانش دارد و همچنین پایداری و استقامت ساکنانش که آن را تا به امرزو برای دیدن ما حفظ کردهاند. میتوانید تصور کنید که در میبد قلعه و دژ فقط مخصوص انسانها نبوده؟ کبوتر خانه یزد، یک پناهگاهی بوده که طعمه یعنی گندم، جو و خوراکهایی که پرندگان نیاز داشتند را برایشان فراهم میکردند و یا جمع میشدند در اینجا و داخل اینجا که هم یک زیر سقفی بوده و هم گرم بوده و هم خوراک داشتند و در لانههایشان زاد و ولد میکردند. البته استفادههایی هم داشته برای کسانی که اینجا را میساختند و اداره میکردند. کبوترخانه، در واقع استفاده اصلی برای بهرهبرداری از کود بسیار پر انرژی کبوتران بوده ولی اگر ما از نگاه فرهنگی نگاه کنیم، در قرنها پیش به حیوانات توجه خاصی میشده و مردمانی که در اینجا بودهاند، مردمانی بودند که برای حیوانات جایگاه مناسب، پناهگاه مناسب و در واقع جلوگیری از تلف شدن آن‌ها در مواقع خاصی از سال مثل ایام سرما و یخبندان فراهم کرده بودند.

در یک زمانی از تاریخ برای محافظت کردن از مهمانان، ورودیهای این ساختمان جوری طراحی شدند که تنها پرندگانی که میتوانستند بیایند داخل، کبوترها بودند. درواقع میشود گفت که هیچ پرنده شکاری اجازه ورود به اینجا را نداشتند. میبد یک ساختار کاملأ متفاوتی با شهرهای دیگر ایران دارد و آن این است که بخاطر موقعیت جغرافیایی که قرار گرفته، انواع و اقسام بناهایی که نیازه برای زندگی در آن منطقه، به وجود آمده. یعنی قلعههایی را میبینید با ساختار نظامی و یا قلعههایی با ساختار مسکونی.

 

قلعه‌های میبد

قطعأ قلعه تاریخی و مسکونی مِهرجهد فرصت سفر به گذشتهها را فراهم میکند. بالا رفتن از پلههای پیچ در پیچ، گذشتن از کوچه پس کوچههای باریک و سر زدن و کشف اتاقهای تنگ و تاریک این بنای تاریخی برای کشف اینکه مردمان قدیم، اینجا چه جور زندگی میکردند و چه تجربیاتی داشتند هیجان‌انگیز است. مردمان این منطقه در قدیم در اتاقهای این قلعه در کنار هم زندگی میکردند و بعدها آمدند از این اتاقها به عنوان انبار غذا و غله استفاده کردند و توی کوزههای گِلی بزرگ همه چیز را پنهان و انبار میکردند. داستان جالب دیگر این است که مالکیت این اتاقها هنوز امروزه هم در اختیار یک سری از افراد محلی هست که از بزرگانشان به آنها به ارث رسیده. البته دیگر کسی در اینجا زندگی نمیکند و غذایی هم انبار نیست.

درست است که مالکیت اتاقهای این قلعه حتی امروز هم در اختیار نوادگان ساکنان اصلی قلعه هست ولی مردمان این دیار سالها قبل از این قلعه مهاجرت کردند به بیرون رفتند، خانههایی ساختند شاهکار و راه و روش زندگیشان را عوض کردند. برای حدود 8000 سال و تا 30 سال قبل، زندگی در خانه برونی جریان داشت. مردمانی از میبد در اینجا ساکن بودند، مردمی که شاهکار هنری گِلبُری را که شاید در تمام ایران تک باشد خلق کردند. یک قطعه هنری از زمان ایلخانیان برای زینت دادن به این خانه، نشانهای از خلاقیت مردمان میبد و استفاده بهینه آنها از تنها ابزارهای ساخت و ساز موجود در طبیعت منطقه است. میبد، بهترین استفاده را از فضای محیطی خودش کرده. یعنی تمام بناهایی که در میبد وجود دارند از خاک درست شدهاندم.

خانه تاریخی گُلشن 

هنوز شور و شوق حیات و زندگی در آن جریان دارد. خانههایی با اِلمانهای قدیمی که یادآور آن دوران گذشته دور هستند. خانههای قدیمی، تجربهای را به وجود میآورند برای توریست‌های ایرانی و خارجی که خودشان را در زمانهای گذشته قرار بدهند و در آن حال و هوا سیر کنند. حتی شده برای یک مدت زمان خیلی کوتاه. عدهای عقیده دارند که بنیانگذار میبد، فردی هست به نام میبدر که از سردان دوره ساسانی بوده و شهر را میبد نام میگذارد ولی عدهای دیگر میگویند میبد توسط کیومرث، یکی از اولین پادشاهان سلسله پیشدادی که در شاهنامه فردوسی به آنها اشارهای هست، بنیان نهاده شده است. از پیشدادیان به عنوان اولین سلسله آریایی در افسانههای پارسی یاد میشود. در هر صورت داستان واقعی میبد هر چه که هست، امروز میبد شاد و سرزنده هست و شما میتوانید با پیچ و خم خوردن در میان کوچه پس کوچههایش، سفری رویایی را تجربه کنید. 
 

رهنمای سفر به مراغه

شهر مراغه یه شهر زیبا و بسیار دیدنی با جاذبه‌های فراوانه، این رو ما به بینندگان گفتیم و بهش اشاره کردیم و مشخصات رو گفیتم و گفتیم که سفر ارزان هم میتونن تجربه بکنن یه جورایی. حالا ببینیم جاذبه‌های گردشگریش چیه؟ یعنی اگر مسافرا طبیعت گردند، به محیط زیست علاقه دارند، میخوان برن تو طبیعت و از آن بهره ببرند کجاها برن؟ شهر مراغه از نظر طبیعت خیلی غنی هست. شهریه که به اصطلاح ما آثار فسیلی چند میلیون ساله در سطح آن داریم. مسافرا میتونن از آب‌های معدنی سالسو، گره قالچه و شولسو استفاده کنن. از روستاهای اطراف شهر مراغه، از باغات شهر مراغه، از دره‌هایی که به صورت فضای سبز گسترده هستن، از آب‌ها و چشمه‌هایی که دارند می‌تونن گردشگرها بیان و استفاده کنن.

روستاهای هدف گردشگری تون اسمهاشون رو میگید؟

یار شهری، قشلاق، سمت شمال مراغه. این‌ها گل‌های کتیرا هستن یا گون؟ همون عسل گونی که چندین بار توی برنامه بهشون اشاره کردیم دقیقا از همین شهد گل‌ها هست که تقریبا صورتی رنگ و خیلی زیبا هستن. وقتی شما به طبیعت میاین و کنار طبیعت قرار می‌گیرین و محیط زیست، خوبه به اطرافتون نگاه کنین. این تجربه‌ای از منه که با جندین نفر از دوستان توی سفر داشتم به هر حال باعث شده گل و گیاهان رو بهتر بشناسم مثلا این گل‌های آویشن هستن که خود آویشن یک آنتی بیوتیکه و برای سرماخوردگی فوق العاده خوبه.

 

الان کجاییم؟

اینجا سه راهی ارشد چمن، یک طرفش میره به طرف کندوان یا اسکو  و یک طرف دیگش میره طرف سهند. قسمت شمالی کوه سهند. این برف‌ها فکرکنم بمونه. نه این برف‌ها امسال زود آب شدند. ولی سال قبل حدود 20 مرداد اومدیم، اینجا به زور میتونستیم با ماشین رد شیم. ولی امسال بارندگی کمه. الان 15 تیر ماهه که ما اینجا هستیم. هوا یه کمی سرده. الان بریم پایین سردتر هم میشه. برف‌ها رو دیدیم. ذوق زده و شوق زده شدیم. گفتیم بیایم اینجا. آقا رضا هم صاف اومد توی برف‌ها.

راه‌های سفر به مراغه

مسافرانی که قصد عزیمت به شهر مراغه رو دارن، میتونن از طریق بزرگراه پیامبر اعظم از سمت شرق مراغه وارد اون بشن با خودروهای شخصی خودشون یا کسایی که میخان از طریق ریلی بیان از قطار استفاده کنن یا با هواپیما بیان چون به زودی فرودگاه شهرستان مراغه افتتاح خواهد شد و میتونن استفاده کنن. همچنین کسایی که با اتوبوس میخان تشریف بیارن مراغه، میتونن از ترمینال جدیدی که شهرداری جدیدا راه اندازی کرده که این ترمینال یه ترمینال مدرن و جدیده که دومین ترمینال استان آذربایجان شرقی و تبریز هستش. زمین حدود 4 هکتار و و با زیربنای 4 هزار مترمربع احداث شده میتونن استفاده کنن. سوغات مراغه، خشکبار مراغه هست مثل خشکبار میوه‌های آلوچه، زردآلو. و باسلوق. صابون مراغه جز صنایع اصلی هستنش، جز سنتی‌ترین صابون‌ها هست که میشه از مراغه به عنوان سوغاتی ببرین. 
صنایع دستی فرش هست. فرش دستباف مراغه که خودش دارای برند است.

هنر معرق روی سنگ

سلام عرض میکنم خدمت بینندگان. من همیدا زنبوری هستم. اولین مبتکر هنر معرق روی سنگ ایران. یعنی هیچ جای ایران معرق روی سنگ رو نداریم؟ نه این هنر رو نداریم. ایران یا جهان؟ فکر کنم جهان، چون این هنر کاملا یه کار ذوقی بوده. از ترکیب دوتا تخصصه. با سلام. سولماز عالمی پروین هستم صنعت‌گر معرق اینجا. توی این کار، بعد از اینکه سنگ‌ها خورد شد و وارد کارگاه شد، ابتدا طرح‌هایی که تیم طراحان طراحی میکنن روی بیس‌های مختلف که ممکنه چینی، سفال و یا بیست‌های متفاوت دیگه‌ای باشه، نصب میشن بعد چسب سنگ رو داریم که روی طرح‌ها زده میشه. بعد چیدمان سنگ رو داریم که ممکنه این سنگ‌ها مجسمه سازی بشن و یا خیلی به حالت معمولی یعنی چیدمان معمولی کنار همدیگه داشته باشیم. از ابزار این کار چسب سنگ، فیکساتور، نوک مداد فشاری، میتونیم از پنس هم استفاده کنیم ولی چون سنگینه و هر صنعت‌گری نمیتونه دستش بگیره مداد فشاری رو انتخاب کردیم که هم به جهت اینکه واکنش کمتری با چسب سنگ میده و اون موقعی که واکنش نشون میده می‌تونیم بشکنیم و بندازیمش دور، از مداد فشاری استفاده می کنیم.  بعد از  اینکه کارها تکمیل شد، فیکساتور میخوره در نهایت یک فیکساتور نهایی دیگه میخوره که سنگ‌ها جابجایی نداشته باشن . طی حمل و نقل و داخل بسته بندی میرن ریزش نداشته باشن و کلا کیفیت خودشون رو از دست ندن.

تمامی طرح‌ها توسط گروه طراحان کشیده میشه. ما دستشون رو باز گذاشتیم. میتونن بر اساس رنگ یا سنگ انتخاب بکنن. ولی چیزی که اینجا خیلی تعیین کننده هست توی انتخاب سنگ‌های ما، سنگ‌های هم راستا و سنگهای گرانشی هستن که اجازه نمیدن که ما از سنگ های مختلفی استفاده بکنیم. من از تمام هموطنان و بینندگان محترم برنامه دعوت میکنم که حتما از شهر مراغه دیدن کنن بیان ما در خدمتشون هستیم و از جاذبه‌های جغرافیایی شهر مراغه دیدن کنن.

آقای شهردار، شما آذری هستین؟

 زبان اصلیم هم آذری است. خب به زبان آذری دعوت کنید: من عزیز هموطن نم نن و همچنین بینندگان محترم برنامه دعوتگریم که مراغن جرسنر بازدید السنر. عزیز و محترم گردشگرلدن جای جای ایران دعوتگریم که جللر مراغه . مراغه چخ لو از آثار تاریخی سه وارده و چوخلو از نظر موقعیت جغرافیایی و طبیعی مستعد و غنی میشه. حتما تشریف اسنر. گردن دلاخ. اینکه میگن «بر لب جوی نشن و گذر عمر ببین» یک واقعیته. زیبایی که من اینجا الان دارم تجربه میکنم نمیدونم برای شما اتفاق افتاده یا نه، اونم کنار صوفی چای در مراغه. که داریم لذت میبریم و امیدواریم شما در سفری که یکی از مقاصد سفرتون همین شهر زیبای مراغه باشه در استان آذربایجان شرقی. قراره یکی دو هفته از زیبایی های این شهر بگیم. 

راهنمای سفر به مراغه - قسمت دوم

رودخانه صوفی چای

با عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما بینندگان عزیز، همراهان عزیزی که در ایرانگردی همراه ما هستین و داریم جاذبه‌های دیدنی میهنمون رو بهتون معرفی میکنیم. داشتم نگاه میکردم به این رودخونه صوفی چای در استان آذربایجان شرقی، شهر زیبای مراغه که قراره بهتون معرفی کنیم. اومدیم خدمت آقای شهردار این شهر، جناب آقای مهندس احمدی عزیز همراه ما هستند و قراره اینجا رو بهتون معرفی کنند. آقای شهردار، داشتم نگاه میکردم. هم حسرت میخوردم و هم خوشحال بودم. چون به قسمت‌های جنوبی شهر و مرکز می‌رفتیم خشکسالی و  به خصوص اصفهان وقتی رفتیم و زاینده رود رو دیدیم خشکه، ناراحت شدم ولی اینجا خوشحال شدم به خاطر اینکه چنین آبی هست. سلام و علیک در خدمتتون هستیم. بسم الله الرحمن الرحیم. بنده هم عرض سلام و احترام دارم خدمت بینندگان محترم . اینجا مراغه هستش و خودتون که دیگه معرف حضورتون هست.

میگم این رودخونه همیشه آب داره؟ با فصلیه؟

بله. الحمولله. به شکر موقعیت جغرافیایی شهرستان مراغه که به اصطلاح در دامنه این مراغه کوه سهند مستقر شده، الحمولله شکر خدا امسال هم یک کمی بارندگی خوب بود. همیشه این آب هستش ولی خب به یمن سدی که در بالا دست مرافع است، سد علویان ذخیره شده و اکثر موقع ها ما تو بستر رودخونه آب داریم. درسته. خب همونطور که گفتم به شهر زیبای مراغه اومدیم استان آذربایجان شرقی. شهری که الان فصل اومدنش هستش به خصوص در فصل تابستان، آب و هوای خنک و خیلی خوب، طبیعت بکر، زییا و دیدنی و ما قراره انشالاه که یک هفته جاذبه های دیدنی این شهر رو بهتون معرفی کنیم. قبل از همه چیز قراره به صورت کلی از زبان شهردار شهر بشنویم که اصلا مراغه چیا داره. کجاهارو داره برای دیدن. و چه جاذبه هاییه. پس همراه و همسفر ما باشین در شهر زیبای مراغه. مراغه بیش از 100 اثر تاریخی داره و 110 اثر تاریخی ثبت شده داره. به همین خاطر جز ده شهر برتر از نظر تاریخی هستش و یک موقعی در زمان مغول ها به عنوان پایتخت ایران بوده است. بله.

بعد چه جاذبه هایی داره؟

بله. اتفاقا اثرهای جاذبه ای زیادی داره. گنبدهای غفاریه. گنبدهای مدور، برج کبود، گنبد سرخ، معبد مهر، رصد خانه مراغه که جز شاخص ترین و اساسی ترین آثار تاریخی هستش که تو مراغه هستش. که میتونن گردشگرهای محترم از این آثار تاریخی بازدید داشته باشن. یکی از دغدغه های مسافرا و گردشگرا معمولا توی سفر، پذیرایی هستش، یعنی خورد و خوراک و غذا. غذایی که شما در سفر میل می کنید باید سالم باشه، خوشمزه باشه و اینکه ازش لذت ببرید. و چقدر خوبه که غذاهای مختلف شهرهای مختلف ایران رو خوردنش رو تجربه کنید. و تنوع غذایی رو جز سبد غذایی خودتون قرار بدید در سفر.

یعنی اینکه اگه به شهری وارد شدین، خب معمولا غذاهای کبابی در رستوران ها و هتل ها صرف میشه و سرو میشه. چقد خوبه که شما از غذاهای سنتی بخاین. ما الان در این بخش میخایم از غذاهای سنتی مراغه براتون بگیم و یکی هم هزینه هایی که در سفر میشه کنترل کرد. به هر حال یکی از مباحث برنامه همسفر، اینه که ما بتونیم برای شما از سفر ارزان بگیم. مارو همراهی کنین با این بخش که آقای امین زاده برامون میگن که چه غذاهای خوشمزه ای توی مراغه پخته میشه و سرو میشه و اینکه اصلا آیا مکان هایی هست که مسافر بتونه در اونجا اتراق کنه .

باسلام خدمت تمام بینندگان محترم برنامه همسفر. همونطور که مشاهده می فرمایید غذاهای سنتی هستش که شهرستان مراغه. آش اوماج که واژه فارسیش آش اماج هستش با عدس، بلغور، سبزی محلی که هستش درست میشه. آش بلغور هستش که باز با بلغور و آرد و پیاز و سیب زمینی درست میشه. یتیمچه هستش که با بادمجان و سیب زمینی و گوجه فرنگی و فلفل هستش. گی ساوا که با زردآلو و شیره درست میشه. و خاگینه قاشقی هستش. برنج تنوری با کوفته ریزه درست میشه. خب ما سفر ارزان رو داریم توی برنامه همسفر تبلیغش رو می کنیم. وضعیت هتل های مراغه چطوریه؟ در 6 ماهه اول هر سال خوبه. ولی متاسفانه در 6 ماهه دوم یه ذره . یعنی توی زمستون مسافر کم میاد. ولی تورهای بهاری و تابستان بیشتر هست. 

چندتا هتل داره مراغه؟

دوتا هتل هستش با امکانات کامل. قیمت اتاق ها چجوریه؟ قیمت اتاق ها فرق میکنه چون هتل های 4 ستاره یا هتل های دو ستاره فرق میکنه و از اونجایی که این هتل هتل 4 ستاره هستش به اون خاطر قیمت ها مثلا دو تخته 300 و خورده ای در میاد . مصوبه میراث فرهنگی هستش. خب حالا برای مسافرهایی که علاقه به ایران گردی دارن، شرایط خاصی هم داره؟ مسلما تخفیف خواهد داشت. برای تورهای داخلی که اگر تور داخلی بیش از 7 یا 8 باب باشه ما 50 درصد بدون استثنا  به توریستها تخفیف قائل میشیم. حالا اومدیم و در قالب تور خانوادگی طرف خاست بیاد؟ اونم مشکلی نیست . اونم تا چهار باب اتاق بیاد تا 30 درصد تخفیف میدیم . بیشتر از  4-5 باب اتاق باشه بازهم تا 50 درصد تخفیف میدیم. 
پس مراغه ای ها اهل تخفیف دادن هستن. شرایط اقامت در مراغه به چه شکلیه و چند روز مسافر میتونه اینجا بمونه که از جاذبه های دیدنی اش لذت ببره؟ اگر بخاید از تمام جاذبه های گردشگری بگردیم و گردش کنیم خب خیلی زیاده . خب یه هفته باید طول بکشه که بخا اینجا بمونه. چون نه فقط ماورای آثار تاریخی داریم که خیلی هاشون به ثبت ملی رسونده شده ماورای اونا ما بخاطر طبیعتی که ما داریم مثلا تورهای طبیعت گردی هم امسال ما راه انداختیم تا انشالا راست و ریست کنیم بتونیم تورهای طبیعت گردی هم بریم.